PDA (Patent Duktus Arteriozus)
Merhaba şimdi size kalbin dışında yer alan bir delik, bir konjenital kalp hastalığını, patent duktus arteriozus kısa adıyla PDA ‘yı YouTube Kanalımız Hasta Okulu Tv’de anlatıyorum. Bizimle kalın, güncel kalın ❤️ Prof. Dr. Taner Yavuz | İstanbul Çocuk Kardiyoloji
Patent Duktus Arteriozus (PDA) Nedir?
Bebeklerin anne karnındayken dolaşımı bizim dolaşımından biraz farklıdır. Anne karnındaki fetus annenin plasentasından oksijen alır. Oksijen göbek kordonu yoluyla fetüse iletilir.
Bebeklerin durduk yere akciğer damarına kan gitmesini önlemek için duktus arteriozus adında bir damar vardır. Dukutus arteriozus akciğer damarı ile aorta arasında bağlantı kuran bir damardır. Kan, duktus arteriozustan akarak akciğerleri bypass eder. Doğumdan sonra bebek nefes alır, akciğerler hava ile dolar ve bebek akciğerlerden oksijen alır. Duktus arteriozus artık gerekli değildir ve genellikle bu damar doğumdan sonra hızla kapanır. Ancak duktus arteriozus bazen kendiliğinden kapanmayabilir, Bu duruma patent duktus arteriozus kısa adıyla PDA denir. PDA yoluyla ekstra kan akışı pulmoner arterlerdeki kan akışını ve basıncı artırabilir. Bu hem akciğerlere hem de kalbe zarar verebilir. PDA prematür bebeklerde daha sık görülmekle birlikte zamanında doğan term bebeklerde de görülebilmektedir.
Patent Duktus Arteriozus Belirtileri
Peki PDA‘nın bulgu ve belirtileri nedir?
Belirtiler duktusun büyüklüğüne, genişliğine ve patent duktus arteriozus ‘dan ne kadar kan geçtiğine yani şantın miktarına bağlıdır. PDA’’da akciğer damarına daha çok kan gider ve akciğerlerde kan birikimine, konjesyone neden olur. Aynı zamanda kalbin pompaladığı kan miktarının artmasına, iş yükünün artmasına da neden olur. Özellikle prematür bebeklerin PDA’sında bu iyi tolere edilemez. PDA nedeniyle prematüre bebeklerin ventilatör yani solunum makinesi desteği ihtiyacı artar. Kalp yetersizliği belirtileri ortaya çıkar.
Belirti veren PDA’lı bebeklerde;
- Hızlı nefes alma
- Çabuk yorulma
- Sık solunum yolu enfeksiyonu
- Büyüme geriliği görülebilir
Patent Duktus Arteriozus Tanısı
Patent duktus arteriozus geniş değilse hiçbir belirti vermeyebilir. Tek bulgu muayene sırasında işitilen üfürümdür ve tetkikler sırasında eko ile saptanabilir.
Oskültasyon
PDA’nın üfürümü makine benzeri bir kalitede, sürekli üfürüm olarak duyulur. Elektrokardiyografi: EKG sol ventrikül büyümesini gösterir.
Ekokardiyografi
Renkli Doppler ile PDA dan pulmoner artere şant akımı görüntülenmesi PDA için tanı koydurucudur. PDA yüksek basınçlı aortadan, duktus arteriozus yoluyla düşük basınçlı pulmoner artere türbülanslı jet akımına neden olur.
PDA Tedavisi
Peki eko ile kesin tanısı konulan PDA nasıl tedavi edilmeli?
Yenidoğan döneminde herhangi bir şey yapılmadan kendi kendine kapanma ihtimali vardır. Bu nedenle yenidoğan döneminde duktusun kendiliğinden kapanması için zaman tanınır. Ancak belirtiler prematür bebeklerde şiddetli ise ya da kendiliğinden kapanacak gibi durmuyorsa ilaçla, gelişimsel olarak ya da cerrahi olarak kapatılmalıdır. Yenidoğan döneminden sonra duktus halen açıksa genellikle daha sonra kapanması da beklenmez.
Günümüzde 2 farklı yöntemle PDA kapatılmaktadır:
Prematüre bebeklerde öncelikle ilaç uygulanmakta yanıt alınmazsa cerrahi olarak kapatılmaktadır. Diğeri ise büyük çocuklarda ve bebeklerde ve günümüzde tamamına yakını ameliyat edilmeden girişimsel yöntemle, kateterle oraya bir tıkaç konularak kapatılmaktadır.
Kateterle PDA Kapatma
İşlem hastanın kasık bölgesindeki büyük bir kan damarına kateter adı verilen yumuşak ve esnek bir tüpün yerleştirilmesi ile başlatılır. Daha sonra PDA’nın boyutunu ölçebilmek için anjiyografi görüntüleri çekilir. Uygun boyutta bir cihaz seçilerek patent duktus arteriozus kapatılır. Cihaz, PDA’dan kan geçişi olmadığından emin olmak için tekrar görüntülenir. İşlem sonunda kateterler çıkarılır. Hastada sadece tıkayıcı oklüzyon cihazı kalır.
Ameliyatla PDA kapatma
Çok nadiren PDA ameliyatla kapatılır. Kaburgalar arasında küçük bir kesi yapılarak (torakotomi) ve açık kalp ameliyatı olmayan bir yöntem kullanılır. Küçük bir metal klip ile PDA kapatılır.
Patent duktus arteriozus yani açık kalmış duktus arteriozus her zaman kötü mü?
Hayır efendim patent duktus arteriozus yani duktusun açık kalması bazen yaşam kurtarıcıdır. Şöyleki, kalbimizin bir yarısının iyi gelişmediği ya da damarların ciddi düzeyde dar olduğu durumlarda bebeklere doğar doğmaz damardan ilaç vererek PDA ‘nın açık kalması yani duktusun açık kalması sağlanmakta, ameliyat edilene kadar zaman kazanılmaktadır.
