Yeni Coronavirüs Hastalığı (COVID-19)
Çocuk Kalp Doktorunuz Prof. Dr. Taner Yavuz Yeni Coronavirüs ‘ü (2019-nCoV) ve Yeni Coronavirüs Hastalığı ‘nı (COVID_19) YouTube Kanalı Hasta Okulu Tv’de Anlatıyor. Bizimle kalın, güncel kalın ❤ Prof. Dr. Taner Yavuz | İstanbul Çocuk Kardiyoloji
2019 yılının Aralık ayında Çin’de çok sayıda zatürre hastası çıktı. Araştırmalar daha önce bilinmeyen bir virüsün etkili olduğunu belirledi. Bu virüse 2019 yeni coronavirüs (2019-nCoV) adı verildi. Bu videoda bu virüs hakkında bildiklerimizi hızlı bir bakışı sunacağız. Bu virüsün yeni olduğunu akılda tutalım, bu nedenle mevcut bilgilerde ileride değişebilir.
Yeni Coronavirüs Hastalığı (2019-nCoV)
Coronavirüsler geniş bir virüs ailesidir. Virüsün merkezinde genetik materyal vardır ve üzerinde protein dikenleri olan zarfla çevrilidir. Virüs bu yapısıyla taca benzer. Latince taç kelimesinin karşılığı Corona’dır. Farklı tipte coronavirüsler vardır ve bazısı solunum sistemi bazısı ise mide-barsak sisteminde belirtilere yol açar. Solunum sistemi tutulumu basit soğuk algınlığından zatürreye kadar değişir. Çoğu insanda hastalık hafif geçirilir. Ancak bazı coronavirüs tipleri ise ağır hastalık yapar. Bunlar ilk olarak 2003 yılında Çin’de saptanan kısa adı SARS-CoV olan ciddi akut solunum sendromu coronavirüsü ve ilk olarak Suudi Arabaistan’da saptanan kısa adı MERS-CoV olan Ortadoğu solunum sendromu coronavirüsüdür. 2019 yeni coronavirüs (2019-nCoV) ilk Çinde tespit edildi. Virüs Wuhan kentinde deniz mahsulleri ve canlı hayvan pazarı ile ilişkisi olan bir grup insanda zatürreye yol açarak kendini gösterdi. Virüs hastalardan hızla diğer aile bireylerine ve sağlık çalışanlarına bulaştı. Virüs Çinde sak sayıda insan ve daha sonrada Dünya genelinde birçok ülkeye yayıldı.
2019 Yeni Coronavirüsün Kaynağı
Peki, virüsün kaynağı nedir, nereden köken alır. Coronavirüslerin bazı hayvanlarda bulunduğu bilinmektedir. Bazen virüs hayvandan insana geçebilir. Buna yayılma denir. Bu durum virüsün mutasyona uğraması ya da insan hayvan arasında artan temas gibi bazı etmenlere bağlı olabilir. Örneğin MERS-CoV deveden, SARS-CoV ise misk kedisinden insana geçmiştir. 2019 yeni coronavirüs ‘e rezervuar olan hayvan henüz tam olarak tespit edilmemiştir.
Yeni Coronavirüs Bulaşma Yolu
Virüsün nasıl bulaştığı henüz tam olarak bilinmemektedir. Genel olarak solunum yolu virüsleri enfekte bireyin öksürmesi ya da hapşırmasıyla çıkan damlacıklarla ye da enfekte materyale temasla bulaşır. En yüksek coronavirüs bulaşma riski canlı hayvan pazarı çalışanları gibi hayvanlarla yakın temasta olanlar ve enfekte insanların ailesi ve onlara bakan sağlık çalışanlarıdır.
Yeni Coronavirus Hastalığı 2019
Peki hastalığın belirtisi nasıl olur? Peki, şimdiye kadar ne biliyoruz? Belirtiler hafifte olabilir çok ciddi de olabilir. Ateş, öksürük ve solunum sıkıntısı olabildiği gibi, daha ağır hastalarda zatürre, böbrek yetersizliği ve ölüm meydana gelebilir.
Peki, birisinin enfekte olup olmadığını nasıl tespit ederiz? Enfeksiyon PCR yöntemiyle (polimeraz zincir reaksiyonu) saptanabilir. Test virüsün genetik parmak izini tespit eder. Virüsü etkisiz hale getiren bir ilaç henüz geliştirilememiştir. Tedavi daha çok destekleyicidir. Aşısı da henüz mevcut değildir. Buna karşın hem virüse etkili ilaç hem de aşı geliştirilmektedir.
Yeni Coronavirüs Hastalığı 2019 ‘dan Korunma
Virüse bulaşmasını nasıl önleriz? Virüsün başlangıçta sınırlı coğrafi yayılımı oldu. Ancak Dünya Sağlık Örgütü 2020 yılının Mart ayında yeni coronavirüs ‘ün pandemi yaptığını ilan etti.
Enfeksiyondan korunmak ve virüsün yayılmasını sınırlamak için bazı hijyen kuralları uygulanmalıdır. Bunlar;
- Öksürürken ve hapşırırken ağız ve burnun maske, mendil ya da dirsek içiyle kapatılmalı
- Hastalardan uzak durulmalı
- Özellikle sağlık tesislerinde uygun maske ve koruyucu araçlar kullanılmalı
- Elleri düzeli olarak sabun ve suyla yıkamalı ya da en az %60 alkol içeren mendille silinmeli
Hayvan kaynaklarından virüs bulaşmasını önlemek için yapılması gerekenler;
- Hayvanlarla gereksiz ve korunmasız temastan sakınmalı
- Hayvan ve hayvan ürünleriyle temastan sonra eller yıkanmalı
- Hayvani besinler iyi pişirilerek yenmeli
Kendinizi hasta hissettiğinizde evde kalmanız çok önemli. Ancak ateş, öksürük ve solunun sıkıntısı gibi erken sağlık merkezine gidin ve yakın zamandaki seyahat bilgilerinizi paylaşın.
Bu yazı ve görseller yeni bir enfeksiyon hastalığına hızlı bir bakıştır. Salgın hızla dönüşüm geçirdikçe virüs hakkında bildiklerimizde değişebilir.
